Session và Cookie là gì? Sự khác biệt giữa Session và Cookie trong lập trình web?
Wecanadmin / 03.02.2024
1. Giới thiệu về session và cookie
Session: Là một cơ chế cho phép lưu trữ thông tin trạng thái của người dùng trong suốt thời gian phiên làm việc trên trang web. Khi người dùng truy cập vào trang web, một phiên (session) mới được tạo và lưu trữ các thông tin như ID phiên, thông tin đăng nhập, tùy chọn cá nhân hóa và các thông tin khác liên quan đến trạng thái sử dụng của người dùng. Session thường được duy trì trên máy chủ và có thể hết hạn sau một khoảng thời gian không hoạt động hoặc khi người dùng đăng xuất.
Cookie: Là một dạng lưu trữ thông tin trên trình duyệt của người dùng. Cookie thường chứa các cặp giá trị “key-value” được gửi từ máy chủ và lưu trữ trên máy tính của người dùng. Chúng có thể lưu trữ thông tin như thông tin đăng nhập, thông tin tùy chỉnh, và các dữ liệu khác liên quan đến trải nghiệm sử dụng trang web. Cookie có thể hết hạn sau một khoảng thời gian cụ thể hoặc khi người dùng xóa nó từ trình duyệt.
2. Sự khác nhau cơ bản giữa session và cookie
Thời gian tồn tại
- Session: Thời gian tồn tại của session chỉ kéo dài trong khi trình duyệt đang mở.
- Cookie: Cookie có thể được cấu hình để tồn tại trong thời gian ngắn (Session Cookie) hoặc lâu dài (Persistent Cookie).
Lưu trữ dữ liệu
- Session: Lưu trữ dữ liệu tạm thời trên máy chủ và chỉ cần một số dữ liệu nhất định được lưu trên trình duyệt.
- Cookie: Dữ liệu được lưu trữ trên trình duyệt người dùng và có thể chứa nhiều thông tin hơn so với session.
Mục đích sử dụng
- Session: Thường được sử dụng để duy trì trạng thái người dùng trong quá trình duyệt web và quản lý thông tin phiên làm việc.
- Cookie: Được sử dụng để nhận diện người dùng, lưu trữ thông tin cá nhân và tuỳ chỉnh trải nghiệm trên trang web.
Việc hiểu rõ sự khác nhau giữa Session và Cookie sẽ giúp cho việc quản lý trạng thái người dùng và thông tin cá nhân trên các trang web trở nên hiệu quả hơn.
3. Cookie
3.1. Cách hoạt động của Cookie
Gửi và nhận: Khi bạn truy cập vào một trang web, máy chủ sẽ gửi các thông tin cụ thể (như thông tin đăng nhập, cài đặt ngôn ngữ, hoặc thông tin khác) tới trình duyệt của bạn dưới dạng cookie. Trình duyệt nhận và lưu trữ cookie này trên máy tính của bạn, với thời gian tồn tại cụ thể được định rõ (có thể là trong phiên duyệt hoặc lâu dài).
Gửi lại thông tin: Mỗi khi bạn truy cập lại trang web đó, trình duyệt sẽ gửi cookie tương ứng với trang web đó đến máy chủ. Điều này giúp máy chủ nhận diện bạn và cung cấp trạng thái được lưu trữ trước đó (ví dụ: giữ phiên đăng nhập, cài đặt cá nhân, v.v.).
Loại cookie
- Session Cookie: Tồn tại trong thời gian mà phiên duyệt mở và được xóa khi bạn đóng trình duyệt.
- Persistent Cookie: Có thể được cấu hình để tồn tại trong một khoảng thời gian cụ thể (ngày, tuần, tháng) và sẽ không bị xóa khi bạn đóng trình duyệt.
An ninh và quyền riêng tư: Cookie có thể được sử dụng để theo dõi hoạt động của người dùng trên trang web. Vì vậy, việc sử dụng cookie cần tuân thủ các quy định về bảo mật và quyền riêng tư như GDPR hoặc CCPA. Trình duyệt cung cấp các cài đặt để người dùng có thể kiểm soát việc chấp nhận hoặc từ chối việc lưu trữ các loại cookie cụ thể.
3.2. Session Cookie và Persistent Cookie
Session Cookie
- Đặc điểm chính: Session Cookie là loại cookie chỉ tồn tại trong thời gian phiên làm việc của người dùng trên trình duyệt.
- Thời gian tồn tại: Cookie này sẽ được xóa hoặc vô hiệu hóa khi người dùng đóng trình duyệt. Chúng không lưu trữ thông tin vĩnh viễn và thường được sử dụng để duy trì trạng thái người dùng trong suốt một phiên làm việc.
- Mục đích sử dụng: Session Cookie thường được sử dụng để lưu trữ thông tin tạm thời như thông tin đăng nhập, nội dung giỏ hàng mua sắm, hoặc các tùy chọn cá nhân trong suốt phiên sử dụng trang web.
- An ninh: Session Cookie thường được coi là an toàn hơn so với Persistent Cookie do chúng tự xóa sau khi người dùng đóng trình duyệt, giảm nguy cơ bị tấn công từ hacker hoặc mã độc.
Persistent Cookie
- Đặc điểm chính: Persistent Cookie tồn tại trong một khoảng thời gian cụ thể được định nghĩa trước đó, không bị xóa khi người dùng đóng trình duyệt.
- Thời gian tồn tại: Thời gian lưu trữ của Persistent Cookie có thể được cấu hình từ vài giờ đến vài năm, tùy thuộc vào cách thiết lập của trình duyệt hoặc trang web.
- Mục đích sử dụng: Loại cookie này thường được sử dụng để nhớ thông tin đăng nhập, cài đặt cá nhân, quyền lợi đăng ký của người dùng hoặc cho mục đích theo dõi và quảng cáo cá nhân hóa.
- An ninh: Do tồn tại lâu dài hơn, Persistent Cookie có thể tạo ra một số rủi ro về an ninh thông tin cá nhân nếu bị lộ hoặc bị sử dụng một cách không an toàn.
Hiểu biết về các loại cookie, cùng với cách chúng hoạt động và ứng dụng, giúp người dùng tự tin hơn khi quản lý cách thông tin của họ được lưu trữ và sử dụng trên các trang web.
3.3. Các thông tin thường được lưu trữ trong Cookie
Thông tin đăng nhập
- Tên đăng nhập (Username): Cookie có thể lưu trữ tên đăng nhập để tự động điền khi bạn quay lại trang web.
- Trạng thái đăng nhập: Để duy trì trạng thái đăng nhập, tránh việc phải đăng nhập lại mỗi khi truy cập.
Tùy chỉnh và cài đặt cá nhân
- Ngôn ngữ và vùng địa lý: Để hiển thị nội dung phù hợp với người dùng.
- Cài đặt giao diện: Ví dụ, màu sắc, kích thước chữ, cách sắp xếp, v.v.
Thông tin mua sắm và giỏ hàng
- Sản phẩm đã chọn: Lưu trữ thông tin về sản phẩm trong giỏ hàng để người dùng không mất thông tin khi quay lại trang.
Theo dõi hoạt động và quảng cáo
- Thông tin về trải nghiệm sử dụng: Như lịch sử duyệt web, thời gian trên trang, các trang đã xem, để cải thiện trải nghiệm người dùng.
- Quảng cáo cá nhân hóa: Dữ liệu về sở thích, quan tâm của người dùng có thể được sử dụng để hiển thị quảng cáo phù hợp hơn.
Thông tin nhận diện người dùng
- ID duy nhất: Có thể là một số duy nhất hoặc mã định danh để nhận diện người dùng một cách duy nhất.
Thông tin bảo mật và xác thực
- Token và thông tin xác thực: Được sử dụng để xác thực người dùng và truy cập vào các tài nguyên cụ thể trên trang web.
Các thông tin này được lưu trữ trong cookie với mục đích cải thiện trải nghiệm người dùng và cung cấp dịch vụ cá nhân hóa trên các trang web một cách hiệu quả. Tuy nhiên, việc lưu trữ và sử dụng thông tin cũng cần tuân thủ các quy định về quyền riêng tư và bảo mật.
3.4. Cách trình duyệt xử lý Cookie và cách quản lý chúng
Cách trình duyệt xử lý Cookie
- Chấp nhận Cookie: Trình duyệt mặc định chấp nhận tất cả các cookie từ các trang web bạn truy cập. Nếu bạn không tắt hoặc cấu hình lại, trình duyệt sẽ tự động lưu trữ và gửi cookie theo yêu cầu từ máy chủ.
- Lưu trữ và quản lý: Trình duyệt lưu trữ cookie trong một vùng lưu trữ đặc biệt trên máy tính của bạn. Các cookie được tự động gửi lại đến máy chủ khi bạn truy cập trang web tương ứng.
- Bảo mật: Trình duyệt cung cấp cơ chế bảo mật cho cookie để ngăn chặn các loại tấn công như Cross-site Scripting (XSS) hoặc Cross-site Request Forgery (CSRF).
Cách quản lý Cookie
- Cài đặt trình duyệt: Xóa Cookie – bạn có thể xóa toàn bộ hoặc một số cookie đã lưu trữ trên trình duyệt. Tắt Cookie: Bạn có thể tắt chức năng lưu trữ cookie hoặc chỉ chấp nhận một số loại cụ thể.
- Cài đặt cá nhân hóa: Một số trình duyệt cung cấp tùy chọn để cấu hình cách xử lý và quản lý cookie dựa trên từng trang web cụ thể. Bạn có thể cho phép hoặc từ chối cookie từ từng trang web riêng biệt hoặc theo danh sách trắng/danh sách đen.
- Các tiện ích mở rộng và phần mềm bảo mật: Có các tiện ích mở rộng hoặc phần mềm bảo mật giúp quản lý cookie hiệu quả hơn. Các công cụ này cung cấp kiểm soát chi tiết hơn về việc chấp nhận, từ chối hoặc xóa cookie.
- Chính sách riêng tư và bảo mật: Trong một số trường hợp, trang web có thể cung cấp các trang Chính sách riêng tư hoặc Bảo mật giúp người dùng hiểu rõ hơn về việc sử dụng cookie và cách họ có thể quản lý chúng.
Quản lý cookie là một phần quan trọng của việc bảo vệ thông tin cá nhân và tạo ra trải nghiệm duyệt web an toàn và cá nhân hóa hơn cho người dùng. Cấu hình chính xác trong trình duyệt có thể giúp bạn kiểm soát thông tin được chia sẻ và lưu trữ từ các trang web bạn truy cập.
Cùng Wecan tìm hiểu thêm về
4. Session
4.1. Cách hoạt động của Session
Bắt đầu Session: Khi người dùng truy cập vào trang web, máy chủ tạo một phiên làm việc mới (session) dành cho người dùng đó. Một ID phiên (session ID) được tạo ra và gửi đến trình duyệt của người dùng thông qua cookie hoặc URL.
Lưu trữ thông tin: Thông tin về phiên làm việc này được lưu trữ tạm thời trên máy chủ, bao gồm thông tin như trạng thái đăng nhập, thông tin giỏ hàng, và các dữ liệu liên quan đến hoạt động của người dùng.
Giao tiếp giữa máy chủ và trình duyệt: Mỗi khi trình duyệt gửi yêu cầu đến máy chủ, ID phiên được gửi cùng với yêu cầu này để máy chủ có thể xác định được phiên của người dùng.
Duy trì trạng thái: Session được duy trì trong suốt quá trình người dùng duyệt web trên trang đó. Nó giữ trạng thái của người dùng từ lần truy cập này sang lần truy cập khác mà không yêu cầu họ phải đăng nhập lại hoặc nhập lại thông tin.
Kết thúc Session: Session có thể kết thúc khi người dùng đóng trình duyệt hoặc khi một khoảng thời gian không hoạt động quá lớn (được xác định bởi cấu hình của trang web). Khi session kết thúc, thông tin tạm thời về phiên sẽ bị xóa khỏi bộ nhớ của máy chủ.
Bảo mật Session: Để đảm bảo an toàn, các session thường được mã hóa hoặc ký mã để tránh việc giả mạo hoặc chiếm đoạt thông tin phiên của người dùng.
Session đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì trạng thái và cung cấp trải nghiệm liên tục và cá nhân hóa cho người dùng khi họ tương tác với các trang web.
4.2. Sự quan trọng của Session trong ứng dụng web
Duy trì trạng thái người dùng: Session đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì trạng thái của người dùng trên trang web. Nó cho phép người dùng duy trì thông tin đăng nhập, cài đặt cá nhân, và các hoạt động trên trang web mà không cần phải đăng nhập lại từng lần truy cập.
Quản lý phiên làm việc: Session giúp quản lý các phiên làm việc, cho phép máy chủ theo dõi và kiểm soát hoạt động của người dùng trong một khoảng thời gian nhất định. Nó cung cấp cơ chế để lưu trữ và truy xuất thông tin tạm thời về người dùng khi họ tương tác với trang web.
Tạo trải nghiệm cá nhân hóa: Nhờ vào session, các trang web có thể tạo ra trải nghiệm cá nhân hóa cho người dùng dựa trên thông tin lịch sử duyệt web và ưa thích cá nhân. Session giúp lưu trữ và áp dụng cài đặt cá nhân của người dùng một cách liên tục và nhất quán.
Bảo mật và quản lý thông tin: Session đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý thông tin cá nhân của người dùng. Nó giúp mã hóa và bảo vệ thông tin được truyền đi và lưu trữ tạm thời trên máy chủ. Điều này giúp ngăn chặn việc truy cập trái phép hoặc thay đổi dữ liệu phiên của người dùng.
Tương tác liên tục và hiệu suất: Session giúp duy trì tương tác liên tục giữa người dùng và trang web mà không cần phải thiết lập lại thông tin từ đầu. Nó cũng giúp cải thiện hiệu suất của trang web bằng cách lưu trữ dữ liệu tạm thời một cách thông minh và tiết kiệm.
Session không chỉ đơn giản là một phần của quá trình làm việc của trang web mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp trải nghiệm người dùng tốt nhất và bảo vệ thông tin cá nhân của họ.
4.3. Cách máy chủ và trình duyệt tạo và duy trì Session
Cách máy chủ tạo và duy trì Session
- Tạo Session ID: Khi người dùng truy cập trang web, máy chủ tạo một ID phiên (Session ID) duy nhất cho phiên làm việc của họ. ID này thường được tạo thông qua các phương thức mã hóa hoặc tạo số ngẫu nhiên để đảm bảo tính duy nhất và bảo mật của nó.
- Lưu trữ thông tin phiên: Thông tin về phiên làm việc được lưu trữ trên máy chủ trong khoảng thời gian hoạt động của người dùng trên trang web. Các dữ liệu này có thể bao gồm thông tin đăng nhập, trạng thái, cài đặt cá nhân, và các thông tin tạm thời khác.
- Giao tiếp thông qua Session ID: Mỗi yêu cầu từ trình duyệt của người dùng đều đi kèm với Session ID để máy chủ có thể xác định và tương tác với phiên làm việc tương ứng.
- Xác định và xử lý phiên: Máy chủ sử dụng Session ID để xác định phiên làm việc của người dùng và truy xuất thông tin cần thiết từ kho lưu trữ phiên. Khi phiên kết thúc hoặc hết hạn, thông tin phiên này sẽ được xóa hoặc vô hiệu hóa.
Cách trình duyệt tạo và duy trì Session
- Lưu trữ Session ID: Khi máy chủ tạo Session ID, nó gửi ID này đến trình duyệt của người dùng thông qua cookie hoặc URL. Trình duyệt lưu trữ Session ID để gửi lại cho máy chủ mỗi khi có yêu cầu.
- Gửi lại Session ID: Mỗi yêu cầu từ trình duyệt đi kèm với Session ID để máy chủ có thể xác định và tương tác với phiên làm việc tương ứng.
- Bảo mật Session ID: Trình duyệt cung cấp cơ chế bảo mật để bảo vệ Session ID, giúp tránh việc mất cắp hoặc chiếm đoạt thông tin phiên của người dùng.
- Xác thực và duy trì phiên: Trình duyệt tiếp tục gửi lại Session ID mỗi khi người dùng tương tác với trang web, giúp duy trì liên tục phiên làm việc cho người dùng.
Quá trình tạo và duy trì session là quan trọng để duy trì trạng thái và trải nghiệm người dùng trên trang web. Sự tương tác giữa máy chủ và trình duyệt thông qua Session ID giúp trang web duy trì thông tin người dùng và cung cấp trải nghiệm liên tục và nhất quán.
4.4. Quản lý Session và cách xử lý khi Session kết thúc
Quản lý Session
- Tạo và duy trì Session: Máy chủ tạo và duy trì phiên làm việc cho người dùng thông qua Session ID. Thông tin về phiên làm việc được lưu trữ tạm thời để duy trì trạng thái người dùng và cung cấp trải nghiệm cá nhân hóa.
- Bảo mật Session: Để đảm bảo an toàn, thông tin trong Session thường được mã hóa hoặc ký mã để tránh việc chiếm đoạt hoặc thay đổi thông tin phiên của người dùng.
- Quản lý thời gian tồn tại: Session có thể được cấu hình để tự động kết thúc sau một khoảng thời gian không hoạt động hoặc khi người dùng đóng trình duyệt.
Xử lý khi Session kết thúc
- Xóa thông tin phiên: Khi Session kết thúc, thông tin về phiên làm việc sẽ được xóa hoặc vô hiệu hóa trên máy chủ. Các dữ liệu tạm thời như thông tin đăng nhập, cài đặt cá nhân có thể bị xóa.
- Thực hiện các thao tác sau khi kết thúc phiên: Đối với người dùng, trang web có thể yêu cầu họ đăng nhập lại để bắt đầu một phiên mới. Các hoạt động tiếp theo sau khi kết thúc phiên có thể yêu cầu người dùng xác thực lại hoặc yêu cầu nhập lại thông tin.
- Quản lý an toàn thông tin phiên: Đảm bảo rằng dữ liệu trong phiên làm việc đã được xóa hoàn toàn sau khi kết thúc để tránh rủi ro bảo mật.
- Cập nhật thông tin phiên: Nếu người dùng quay lại và tạo phiên mới, thông tin cá nhân có thể được cập nhật và lưu trữ lại trong phiên mới.
Quản lý Session không chỉ liên quan đến việc duy trì trạng thái của người dùng trên trang web mà còn bảo đảm an toàn và quản lý thông tin cá nhân một cách hiệu quả. Xử lý khi Session kết thúc quan trọng để đảm bảo sự nhất quán và bảo mật của dữ liệu người dùng.
5. Ứng dụng của Cookie và Session trên Website
Cách sử dụng Cookie và Session trong việc duy trì trạng thái người dùng
Cookie
- Duy trì đăng nhập: Sử dụng cookie để nhớ thông tin đăng nhập của người dùng, giúp họ không cần phải đăng nhập lại mỗi khi truy cập trang web.
- Lưu trữ cài đặt cá nhân: Sử dụng cookie để lưu trữ cài đặt ngôn ngữ, thiết lập giao diện hoặc tùy chọn cá nhân khác của người dùng.
Session
- Quản lý giỏ hàng: Sử dụng session để lưu trữ thông tin về giỏ hàng của người dùng trong suốt phiên làm việc, giúp họ không mất dữ liệu khi chuyển trang.
- Duy trì trạng thái đăng nhập: Sử dụng session để duy trì trạng thái đăng nhập của người dùng trong suốt thời gian họ duyệt web trên trang.
Các ví dụ cụ thể về việc sử dụng Cookie và Session trong ứng dụng web
Website thương mại điện tử
- Cookie: Lưu trữ thông tin về sản phẩm trong giỏ hàng, thông tin người dùng đã xem để đề xuất sản phẩm tương tự.
- Session: Duy trì trạng thái đăng nhập và lưu trữ thông tin về đơn hàng trong suốt quá trình mua sắm.
Ứng dụng Social Media
- Cookie: Ghi nhớ lịch sử duyệt web của người dùng để cá nhân hóa nội dung hoặc quảng cáo.
- Session: Duỵ trì trạng thái đăng nhập, lưu trữ thông tin về bài đăng hoặc hoạt động gần đây của người dùng.
Bảo mật thông tin
- Cookie: Cần mã hóa thông tin nhạy cảm để tránh việc dễ dàng đọc hay sử dụng sai mục đích.
- Session: Việc xác thực và mã hóa thông tin trong phiên làm việc là cực kỳ quan trọng để ngăn chặn việc truy cập trái phép.
Quản lý quyền riêng tư
- Cookie: Cần cung cấp tùy chọn cho người dùng để từ chối việc sử dụng cookie hoặc thiết lập quyền riêng tư.
- Session: Cần có cơ chế để xóa dữ liệu phiên khi kết thúc hoặc khi người dùng yêu cầu.
Việc sử dụng cookie và session đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng để cung cấp trải nghiệm người dùng tốt nhất mà vẫn đảm bảo an ninh và quyền riêng tư của họ. Các ứng dụng web cần tuân thủ các quy định và chuẩn mực về bảo mật và quyền riêng tư để bảo vệ thông tin người dùng.
Bạn muốn được tư vấn miễn phí triển khai hệ thống tuyển dụng trực tuyến hiệu quả và chuyên nghiệp thì hãy liên hệ Wecan 098.44.66.909.
6. Thông tin liên hệ
Bạn muốn tư vấn chi tiết về dịch vụ SSL tại Wecan Group. Bạn muốn tìm hiểu thêm về các dự án website? Bạn muốn tham khảo thêm những kinh nghiệm đút kết qua các dự án website Wecan đã triển khai? Hãy liên hệ Wecan để được các chuyên gia thiết kế và phát triển web của Wecan chia sẻ chi tiết hơn về
Wecan Group rất tự hào là công ty thiết kế website chuyên nghiệp trên nhiều lĩnh vực du lịch và vui chơi giải trí, tài chính chứng khoán, bệnh viên, thương mại điện tử,…
Liên lạc với Wecan qua các kênh:
Hotline: 098.44.66.909
Gmail: [email protected]
Facebook: Wecan.design
Wecan luôn sẵn sàng tư vấn mọi thắc mắc, nhu cầu của bạn!
Wecan’s Research Team
