Hệ thống lưới trong thiết kế website

1. Giới thiệu về Hệ thống lưới (Grid System)

Hệ thống lưới (Grid System) là một phương pháp tổ chức và phân bố các thành phần giao diện người dùng (UI) trên trang web, giúp tạo ra một cấu trúc bố cục có trật tự và hợp lý. Hệ thống này đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức không gian trên màn hình, nơi các yếu tố như văn bản, hình ảnh, biểu mẫu, và các thành phần tương tác có thể được căn chỉnh một cách khoa học. Cơ bản, lưới là một cấu trúc bao gồm các cột và dòng, tạo thành một mạng lưới mà các yếu tố giao diện có thể được sắp xếp sao cho hợp lý, dễ hiểu và dễ sử dụng.

Hệ thống lưới được xây dựng từ các đường lưới dọc và ngang, tạo thành các cột và hàng. Các thành phần giao diện người dùng được đặt vào các ô lưới này, giúp người thiết kế dễ dàng căn chỉnh và phân bổ không gian. Hệ thống lưới thường được phân thành các cột với chiều rộng đồng đều, mặc dù có thể được điều chỉnh linh hoạt để đáp ứng yêu cầu đặc thù của từng thiết kế. Hệ thống lưới giúp đảm bảo rằng các thành phần giao diện được bố trí một cách đều đặn và có tổ chức, giúp người dùng dễ dàng nhận diện thông tin và điều hướng trang web mà không bị mất phương hướng. Đặc biệt, với tính linh hoạt cao, lưới hỗ trợ việc phân bổ không gian cho các yếu tố khác nhau, từ nội dung văn bản đến hình ảnh và các nút bấm, đồng thời giữ sự nhất quán về cách bố trí trong suốt trang web.

2. Cấu trúc cơ bản của hệ thống lưới

2.1. Lưới đơn giản (Simple Grid)

Lưới đơn giản là dạng lưới cơ bản nhất trong thiết kế web, được sử dụng để tổ chức các thành phần theo các cột và dòng một cách gọn gàng và dễ hiểu. Cấu trúc này thường bao gồm một số lượng cột cố định, ví dụ như 2, 3 hoặc 4 cột, tùy thuộc vào yêu cầu thiết kế. Một ví dụ phổ biến là lưới 12 cột, nơi các cột có thể được kết hợp linh hoạt để tạo ra các vùng nội dung với chiều rộng khác nhau. Các dòng và cột được phân chia đều nhau, giúp các yếu tố trong thiết kế dễ dàng sắp xếp và điều chỉnh. Nhờ vào tính trực quan này, lưới đơn giản không chỉ hỗ trợ việc trình bày nội dung mà còn đảm bảo sự đồng nhất về mặt thiết kế giữa các trang. Điều này rất quan trọng để tạo ra một giao diện gọn gàng, thân thiện và dễ tiếp cận.

Lưới đơn giản phù hợp với các dự án nhỏ hoặc khi cần nhanh chóng tạo một bố cục dễ sử dụng và hiệu quả. Mặc dù mang tính cơ bản, nhưng cấu trúc này vẫn cung cấp đủ sự linh hoạt để đáp ứng các yêu cầu khác nhau trong thiết kế web. Việc sử dụng lưới đơn giản giúp đảm bảo trải nghiệm người dùng (UX) được tối ưu, nhờ vào sự sắp xếp trực quan và hợp lý. Ngoài ra, nó còn hỗ trợ trong việc duy trì tính nhất quán, giúp người dùng dễ dàng điều hướng và tương tác với website. Với sự đơn giản nhưng hiệu quả, lưới này trở thành lựa chọn lý tưởng cho các nhà thiết kế khi muốn tập trung vào tính thực tế và tiện ích. Do đó, lưới đơn giản là một công cụ mạnh mẽ, góp phần vào việc tạo nên những thiết kế vừa dễ sử dụng vừa bắt mắt.

2.2. Lưới phức tạp (Complex Grid)

Lưới phức tạp là một hệ thống lưới tiên tiến, được thiết kế để tổ chức các thành phần nội dung phức tạp và đa dạng trong thiết kế web. Khác với lưới đơn giản, loại lưới này thường bao gồm nhiều cột, dòng, và khu vực có kích thước linh hoạt, cho phép bố trí nội dung một cách chi tiết và sáng tạo. Với cấu trúc từ 12 cột trở lên, lưới phức tạp cho phép chia nhỏ không gian thành các phần khác nhau, tạo điều kiện bố trí hình ảnh, văn bản, và các yếu tố đa phương tiện. Hệ thống này cũng hỗ trợ việc phân vùng không gian, giúp các thành phần nội dung được sắp xếp một cách hợp lý và trực quan. Điều này rất hữu ích cho các trang web lớn hoặc những dự án có yêu cầu thiết kế cao về mặt bố cục và tính năng. Với tính linh hoạt, lưới phức tạp đảm bảo rằng nội dung được hiển thị tối ưu trên mọi thiết bị, từ máy tính bàn đến điện thoại di động.

Ứng dụng lưới phức tạp không chỉ giúp tạo ra bố cục đẹp mắt mà còn mang lại trải nghiệm người dùng (UX) cao cấp. Các khu vực trong lưới có thể được kết hợp hoặc tách biệt tùy thuộc vào nhu cầu, giúp tổ chức thông tin rõ ràng và mạch lạc. Bố cục này đặc biệt phù hợp với các trang web thương mại điện tử, cổng thông tin, hoặc các ứng dụng cần trình bày dữ liệu đa dạng. Tuy nhiên, việc sử dụng lưới phức tạp đòi hỏi sự tinh tế và kỹ năng của các nhà thiết kế để cân bằng giữa thẩm mỹ và chức năng. Một bố cục quá phức tạp có thể khiến người dùng cảm thấy rối mắt, nhưng khi được thiết kế hợp lý, nó tạo ra sự chuyên nghiệp và ấn tượng. Do đó, lưới phức tạp là một công cụ mạnh mẽ để xử lý các yêu cầu cao cấp trong thiết kế web.

Hãy tưởng tượng một trang web thương mại điện tử lớn như Amazon. Giao diện của trang này sử dụng lưới phức tạp để hiển thị nhiều nội dung như menu danh mục, khuyến mãi, sản phẩm gợi ý, và đánh giá của khách hàng. Các khu vực được phân chia rõ ràng nhưng vẫn tạo cảm giác liền mạch nhờ vào cách tổ chức lưới. Phần tiêu đề có thể chiếm toàn bộ chiều ngang, trong khi các sản phẩm được sắp xếp theo các cột nhỏ hơn. Ở dưới cùng, lưới lại thay đổi để hiển thị các liên kết nhanh, thông tin hỗ trợ, và các khu vực quảng cáo. Đây là một minh chứng cụ thể cho việc lưới phức tạp giúp quản lý và hiển thị nội dung phong phú mà không làm mất đi tính logic và thẩm mỹ.

2.3. Các loại lưới phổ biến trong thiết kế web (12-column grid, 16-column grid,…)

Trong thiết kế web, các loại lưới phổ biến như lưới 12 cột, 16 cột, hay 24 cột là những công cụ mạnh mẽ giúp tạo ra bố cục linh hoạt và dễ dàng điều chỉnh. Mỗi loại lưới có ưu điểm riêng và được áp dụng tùy vào yêu cầu của từng dự án.

  • Lưới 12 cột (12-column grid): Đây là loại lưới phổ biến và được sử dụng rộng rãi trong thiết kế web nhờ vào sự linh hoạt và tính dễ sử dụng. Lưới 12 cột chia trang thành 12 phần đều nhau, giúp nhà thiết kế dễ dàng phân chia không gian thành các cột có kích thước linh hoạt. Mỗi cột có thể được kết hợp để tạo ra các phần rộng hơn hoặc hẹp hơn tùy vào yêu cầu nội dung, ví dụ như hai cột 6 phần, ba cột 4 phần, hoặc một cột rộng 8 phần và một cột hẹp 4 phần. Điều này tạo điều kiện cho việc bố trí các yếu tố thiết kế như hình ảnh, văn bản, biểu mẫu, và video một cách dễ dàng và trực quan.
  • Lưới 16 cột (16-column grid): Lưới 16 cột ít phổ biến hơn lưới 12 cột nhưng vẫn được sử dụng trong các dự án yêu cầu tính chi tiết cao và nhiều lựa chọn hơn về việc phân chia không gian. Lưới 16 cột cung cấp nhiều phần nhỏ hơn, giúp tạo ra sự linh hoạt cao hơn trong việc bố trí các yếu tố trên trang. Thường được áp dụng trong các trang web có thiết kế phức tạp hơn, với nhiều yếu tố giao diện cần phải được tổ chức chặt chẽ.
  • Lưới 24 cột (24-column grid): Loại lưới này cung cấp độ phân giải cực kỳ chi tiết và thường được sử dụng trong các trang web yêu cầu độ chính xác cao về bố cục, đặc biệt là những trang web với lượng nội dung lớn hoặc các giao diện có nhiều yếu tố cần tổ chức một cách tỉ mỉ. Lưới 24 cột cho phép các nhà thiết kế chia nhỏ không gian trang web một cách chính xác, giúp tối ưu hóa việc hiển thị thông tin và tạo ra những bố cục tinh tế hơn.

3. Ưu điểm của hệ thống lưới trong thiết kế web

Tạo sự cân đối và hài hòa
Hệ thống lưới giúp các nhà thiết kế tổ chức các yếu tố trên trang một cách có trật tự và hài hòa. Bằng cách chia không gian trang web thành các cột và hàng đều nhau, lưới tạo ra sự cân đối cho bố cục, giúp trang web trông gọn gàng và dễ dàng tiếp cận hơn. Điều này không chỉ giúp cải thiện thẩm mỹ của trang web mà còn giúp người dùng dễ dàng đọc và tương tác với các nội dung, giảm bớt cảm giác lộn xộn khi duyệt web.

Tăng khả năng hiển thị trên các thiết bị khác nhau (responsiveness)
Một trong những ưu điểm quan trọng của hệ thống lưới là khả năng linh hoạt khi áp dụng cho các thiết bị có màn hình kích thước khác nhau. Khi thiết kế web bằng hệ thống lưới, các phần tử có thể tự động điều chỉnh và thay đổi kích thước tùy theo độ rộng của màn hình. Điều này đảm bảo rằng trang web không chỉ đẹp mắt trên máy tính để bàn mà còn tối ưu hóa trải nghiệm người dùng trên các thiết bị di động, máy tính bảng và các loại màn hình khác. Hệ thống lưới giúp tạo ra những bố cục có thể “responsive”, từ đó tối ưu hóa hiệu suất và tính linh hoạt của website.

Cải thiện trải nghiệm người dùng
Khi sử dụng hệ thống lưới, việc sắp xếp các yếu tố trên trang trở nên logic và dễ dàng dự đoán, tạo sự thuận tiện cho người dùng khi tương tác. Lưới giúp giữ cho các yếu tố như văn bản, hình ảnh, nút bấm và các biểu mẫu luôn có vị trí nhất quán và dễ tìm. Điều này giúp người dùng điều hướng nhanh chóng và không bị bối rối, từ đó cải thiện tổng thể trải nghiệm người dùng. Bên cạnh đó, các trang web có bố cục rõ ràng và nhất quán sẽ giúp giảm thiểu tỷ lệ thoát trang và giữ người dùng quay lại trang web lâu hơn.

4. Cách áp dụng hệ thống lưới trong thiết kế web

4.1. Quy trình sử dụng hệ thống lưới để bố trí các thành phần trang web

Quy trình sử dụng hệ thống lưới để bố trí các thành phần trang web bắt đầu từ việc xác định cấu trúc tổng thể của trang, sau đó áp dụng các nguyên tắc lưới để đảm bảo sự cân đối, dễ dàng điều chỉnh và tối ưu hóa cho người dùng. Để thực hiện, các nhà thiết kế thường tuân theo các bước sau:

  • Xác định kích thước lưới: Bước đầu tiên trong việc áp dụng hệ thống lưới là chọn loại lưới phù hợp với nhu cầu của trang web. Một số lựa chọn phổ biến bao gồm lưới 12 cột hoặc 16 cột, tùy thuộc vào độ phức tạp và số lượng thành phần cần bố trí. Việc chọn số cột sẽ quyết định cách bạn chia không gian trên trang, từ đó tạo ra các khu vực để chứa văn bản, hình ảnh, nút bấm và các yếu tố khác.
  • Phân chia các thành phần chính: Sau khi thiết lập lưới, bước tiếp theo là phân chia các phần tử trang web thành các khu vực tương ứng với các cột và hàng của lưới. Ví dụ, phần header (tiêu đề) có thể chiếm toàn bộ chiều rộng của lưới, trong khi các phần khác như sidebar, content hoặc footer sẽ chỉ chiếm một phần chiều rộng nhất định. Lưới giúp xác định kích thước và vị trí của từng thành phần một cách rõ ràng và hợp lý.
  • Áp dụng khoảng cách và lề (margins): Để tạo không gian và làm cho trang web dễ dàng đọc hơn, bạn cần xác định các khoảng cách giữa các cột, hàng và các phần tử. Khoảng cách này, hay còn gọi là “gutter”, giúp các yếu tố không bị dính vào nhau, đồng thời tạo cảm giác thoáng đãng và dễ chịu khi người dùng duyệt web. Đây là một phần quan trọng trong việc áp dụng lưới để giữ cho thiết kế không bị quá chật chội.
  • Tạo sự linh hoạt với media queries: Để đảm bảo thiết kế web có thể hiển thị tốt trên mọi thiết bị, hệ thống lưới cần được kết hợp với media queries trong CSS. Media queries cho phép điều chỉnh cấu trúc lưới khi kích thước màn hình thay đổi, giúp trang web có thể hiển thị linh hoạt và dễ nhìn trên các thiết bị di động, máy tính bảng hay máy tính để bàn.
  • Kiểm tra và tinh chỉnh: Sau khi các thành phần được bố trí dựa trên hệ thống lưới, công đoạn cuối cùng là kiểm tra tính hợp lý và trải nghiệm người dùng. Các yếu tố như độ cân đối, khả năng truy cập và tốc độ tải trang cần được đánh giá. Lúc này, bạn có thể điều chỉnh lại các khoảng cách, thay đổi kích thước các thành phần hoặc sắp xếp lại bố cục nếu cần thiết để tối ưu hóa giao diện.

4.2. Lựa chọn kích thước lưới phù hợp với thiết kế và mục đích

Lựa chọn kích thước lưới phù hợp là một bước quan trọng trong quá trình thiết kế web, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến bố cục và khả năng hiển thị của trang web. Việc quyết định số cột, chiều rộng các cột và khoảng cách giữa các cột (gutter) phải dựa trên mục đích thiết kế, loại nội dung và thiết bị mà trang web sẽ được truy cập. Các yếu tố cần xem xét khi lựa chọn kích thước lưới:

  • Mục đích và loại trang web: Mỗi loại trang web có yêu cầu bố cục khác nhau. Ví dụ, trang web thương mại điện tử sẽ cần nhiều không gian cho sản phẩm và thông tin chi tiết, vì vậy lưới với nhiều cột (12 cột hoặc 16 cột) sẽ phù hợp để đảm bảo có đủ không gian cho các mục như ảnh sản phẩm, mô tả và nút mua hàng. Ngược lại, một trang blog có thể sử dụng lưới đơn giản hơn (8 cột hoặc 12 cột) để tập trung vào văn bản và hình ảnh lớn mà không làm cho giao diện trở nên quá phức tạp.
  • Độ linh hoạt và khả năng mở rộng: Lưới với nhiều cột, như 12 hoặc 16 cột, cung cấp sự linh hoạt lớn hơn trong việc điều chỉnh và chia nhỏ các phần tử trang web. Điều này đặc biệt hữu ích khi thiết kế trang web phải có nhiều phần tử, chẳng hạn như các menu phức tạp hoặc các mục tin tức. Tuy nhiên, nếu trang web không yêu cầu nhiều yếu tố chi tiết và muốn giữ thiết kế đơn giản, lưới 8 cột hoặc 6 cột sẽ dễ quản lý và giúp giao diện dễ nhìn hơn.
  • Tính tương thích với thiết bị di động: Khi thiết kế giao diện cho các thiết bị di động, việc lựa chọn kích thước lưới phù hợp với màn hình nhỏ rất quan trọng. Hệ thống lưới nên linh hoạt để điều chỉnh khi thay đổi kích thước màn hình. Các lưới như 12 cột có thể được chia lại thành các nhóm cột khi màn hình thu hẹp, giúp duy trì sự hợp lý và dễ đọc trên điện thoại di động. Đối với các thiết bị nhỏ hơn, lưới 4 cột hoặc thậm chí 2 cột có thể dễ dàng tạo ra bố cục tối ưu.
  • Cân nhắc về khoảng cách và độ rộng cột: Kích thước của các cột không chỉ bao gồm số lượng cột mà còn bao gồm chiều rộng của từng cột và khoảng cách giữa các cột (gutter). Nếu bạn muốn một thiết kế thoáng, rộng rãi, khoảng cách giữa các cột có thể lớn hơn. Tuy nhiên, nếu bạn muốn tối ưu hóa không gian, bạn có thể chọn các lưới có cột nhỏ hơn và khoảng cách hẹp hơn. Điều này giúp bố cục nhìn gọn gàng và không bị “trống” quá nhiều.
  • Kiểm tra khả năng tương thích với nội dung: Nội dung của trang web cũng cần được cân nhắc khi lựa chọn kích thước lưới. Ví dụ, nếu trang web chứa nhiều nội dung văn bản dài, bạn sẽ cần lưới có kích thước cột rộng và khoảng cách hợp lý để đảm bảo văn bản dễ đọc. Trong khi đó, trang web với hình ảnh hoặc video lớn có thể yêu cầu các cột rộng hơn hoặc ít cột hơn để tối ưu hóa không gian cho các phần tử này.

5. Những lưu ý khi sử dụng hệ thống lưới

Tránh lạm dụng lưới

Hệ thống lưới là công cụ hữu ích để tổ chức bố cục trang web, nhưng nếu sử dụng quá mức, nó có thể làm cho giao diện trở nên cứng nhắc và thiếu sáng tạo. Mặc dù lưới giúp sắp xếp các thành phần nội dung một cách hợp lý, nhưng nếu không được áp dụng linh hoạt, nó sẽ hạn chế khả năng sáng tạo của thiết kế. Đôi khi, việc phá vỡ cấu trúc lưới một cách có chủ ý có thể mang lại hiệu quả bất ngờ, tạo điểm nhấn hoặc thu hút sự chú ý. Ví dụ, một hình ảnh hoặc phần tử lớn có thể vượt ra ngoài các cột quy định để tạo sự khác biệt. Việc sử dụng lưới kết hợp với sự sáng tạo sẽ giúp giữ được tính thẩm mỹ mà vẫn đảm bảo tính linh hoạt của thiết kế.

Cân bằng giữa tính thẩm mỹ và chức năng

Một yếu tố quan trọng khi sử dụng hệ thống lưới là duy trì sự cân bằng giữa tính thẩm mỹ và chức năng. Lưới giúp tổ chức bố cục trang web trở nên hợp lý và dễ theo dõi, nhưng việc quá chú trọng vào việc tuân thủ các quy tắc của lưới có thể khiến giao diện trở nên nhàm chán. Tạo ra sự khác biệt bằng cách sử dụng các yếu tố như khoảng cách, màu sắc, và kích thước khác nhau có thể khiến trang web nổi bật mà không làm mất đi tính chức năng. Điều này đảm bảo rằng người dùng không chỉ dễ dàng sử dụng mà còn cảm thấy thích thú khi tương tác với giao diện. Hệ thống lưới nên giúp tối ưu hóa trải nghiệm người dùng mà không làm giảm sự sáng tạo của thiết kế.

Sự linh hoạt trong việc sử dụng lưới cho các kiểu bố cục khác nhau

Một trong những ưu điểm lớn của hệ thống lưới là khả năng điều chỉnh linh hoạt theo từng kiểu bố cục khác nhau. Không cần phải áp dụng một lưới cố định trên toàn bộ trang web, mà có thể thay đổi số lượng cột, kích thước cột và khoảng cách giữa các cột tùy theo nhu cầu của từng trang. Ví dụ, trang chủ có thể sử dụng lưới 12 cột để tối ưu hóa không gian cho các phần tử như hình ảnh, văn bản, và danh sách sản phẩm, trong khi trang chi tiết sản phẩm có thể sử dụng lưới 8 cột để tạo ra bố cục đơn giản, dễ đọc và tập trung vào nội dung chính. Tính linh hoạt này giúp nhà thiết kế tối ưu hóa không gian và đảm bảo sự hài hòa giữa các yếu tố trên trang.

Sử dụng lưới linh hoạt cho các thiết bị di động

Với sự phát triển của công nghệ và sự gia tăng sử dụng thiết bị di động, lưới linh hoạt (responsive grids) trở thành một yếu tố quan trọng trong thiết kế web. Lưới linh hoạt cho phép trang web thay đổi cấu trúc của nó tùy theo kích thước màn hình, từ desktop đến điện thoại di động, mà không làm ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ hay tính năng. Điều này đảm bảo rằng tất cả các yếu tố trên trang sẽ được hiển thị hợp lý và dễ sử dụng trên mọi thiết bị. Sử dụng lưới linh hoạt giúp tiết kiệm thời gian, vì bạn không cần tạo ra nhiều phiên bản trang web cho các thiết bị khác nhau, mà chỉ cần tối ưu hóa một cấu trúc lưới duy nhất.

Chú ý đến khả năng tương tác của người dùng

Khi sử dụng hệ thống lưới, không chỉ cần quan tâm đến bố cục và thẩm mỹ mà còn phải chú ý đến khả năng tương tác của người dùng. Các phần tử trên trang cần được sắp xếp sao cho dễ dàng tiếp cận và thao tác, đặc biệt là với các yếu tố có tính tương tác cao như nút, menu, và các liên kết. Một lưới tổ chức tốt sẽ giúp tạo ra một giao diện mượt mà, dễ sử dụng và trực quan. Bố cục cần được thiết kế sao cho người dùng có thể dễ dàng tìm thấy những thông tin họ cần mà không gặp phải sự khó khăn hay rối mắt. Điều này không chỉ giúp cải thiện trải nghiệm người dùng mà còn tăng khả năng chuyển đổi và sự hài lòng của khách hàng.

Bạn muốn được tư vấn miễn phí triển khai hệ thống tuyển dụng trực tuyến hiệu quả và chuyên nghiệp thì hãy liên hệ Wecan 098.44.66.909.

Thông tin liên hệ

Bạn muốn được tư vấn miễn phí chi tiết về dịch vụ Chatbot W.G, dịch vụ SSL tại Wecan Group. Bạn muốn tìm hiểu thêm về các dự án website? Bạn muốn tham khảo thêm những kinh nghiệm đút kết qua các dự án website Wecan đã triển khai? Hãy liên hệ Wecan để được các chuyên gia thiết kế và phát triển web của Wecan chia sẻ chi tiết hơn về

Wecan Group rất tự hào là công ty thiết kế website chuyên nghiệp trên nhiều lĩnh vực du lịch và vui chơi giải trí, tài chính chứng khoán, bệnh viên, thương mại điện tử,…

Liên lạc với Wecan qua các kênh:
Hotline098.44.66.909

Gmail: [email protected]
Facebook: Wecan.design

Wecan luôn sẵn sàng tư vấn mọi thắc mắc, nhu cầu của bạn!

Wecan’s Research Team